Forsvarsdepartementet vurderer ein ny sprengstoff-fabrikk på Hurumlandet i Asker kommune. Saka møter stor lokal motstand.
I slutten av februar var formannskapet i kommunen samla for å få ei orientering om planane.
Frå Forsvarsdepartementet stilte avdelingsdirektør Frode Halgunset. I innlegget fortalde han mellom anna kvifor Hurumlandet er ein eigna plassering for ny fabrikk.
Det han ikkje opplyste om, er at han dei siste 15 åra har hatt leiarverv i lokallaget i Asker KrF.
Ein habilitetsekspert seier til Vårt Land at direktøren truleg ikkje har gjort noko lovstridig, men at det er god skikk å opplysa om bindingar.
Etter at Vårt Land tok kontakt, seier Frode Halgunset at han vil be Forsvarsdepartementet om ein habilitetssjekk.
Eg trur ikkje eg tek munnen for full om eg seier at Asker har ein industrikompetanse som er i verdsklasse.
— Frode Halgunset i innlegget til formannskapet
Leiarverv i KrF lokalt i 15 år
Frå 2010 til 2019 var Frode Halgunset leiar i Asker KrF. Frå 2019 fram til februar i år har han vore nestleiar.
Dermed var han nestleiar i Asker KrF då han orienterte formannskapet i Asker 25. februar.
– Kvifor fortalde du ikkje om vervet som nestleiar under presentasjonen?
– Eg har ikkje ein folkevald posisjon i KrF, eg er ikkje del av eit folkevald organ. Derfor meinte eg det ikkje var relevant, svarer Halgunset.
– Kva tenker du om å ha desse to rollene?
– Å bu i ein kommune og engasjera seg i det som skjer der gjennom ulike lag og foreiningar, er ikkje noko som i seg sjølv nødvendigvis påverkar habiliteten min i denne saka.
Halgunset seier nestleiar-vervet går ut på ordinært lokallagsarbeid medan det politiske arbeidet skjer i kommunestyregruppa.
– Lokallagsarbeid er ein dugnad for demokratiet i ei tid demokrati ikkje kan bli teke for gitt.
Vil be om habilitetsvurdering
Hurumlandet er ei halvøy mellom Oslofjorden og Drammensfjorden. Vårt Land har tidlegare omtala korleis lokalsamfunnet er delt i synet på fabrikk-planane. Fabrikken skal produsera eksplosiv til mellom anna luftvern, missil og artillerigranatar.
I Asker har KrF ein representant i kommunestyret. Partiet har inngått ein samarbeidsavtale med Høgre, Venstre og Frp som sikrar fleirtal.
Frode Halgunset seier han er sjølv er ansvarleg for å vurdera egen habilitet. Han vil no ta opp saka med Forsvarsdepartementet.
– I lys av at det her blir stilt spørsmål er det naturleg at spørsmålet blir løfta internt for god ordens skuld.
Peika på eksisterande sprengstoff-fabrikk
Moglegheitsstudien som Halgunset orienterte formannskapet om, tek utgangspunkt i ein ny sprengstoff-fabrikk i Hurummarka. Den ser også på andre alternativ.
Møtet i formannskapet vart halde i ein fullsett sal. I tillegg til dei 13 folkevalde, stilte publikum og representantar frå Forsvarsdepartementet, Forsvarsbygg, selskapet Chemring Nobel og konsulentselskap.
Møtet vart strøyma på nett-tv.
– Eg trur ikkje eg tek munnen for full om eg seier at Asker har ein industrikompetanse som er i verdsklasse, sa Frode Halgunset i innlegget.
Han peika på at Asker har kompetanse som har gått i generasjonar. Hurumlandet husar nemleg alt ein sprengstoff-fabrikk, ved tettstaden Sætre. Denne har ein over hundre år lang historie.
– Ein fabrikk krev særskild kompetanse. Den er her, sa Halgunset.
– Lokallagsarbeid er ein dugnad for demokratiet
I februar i år vart Frode Halgunset vald for ein ny periode i styret i Asker KrF. Styret har ikkje konstituert seg enno, så det er ikkje klart om han er nestleiar vidare.
Han seier han ikkje har diskutert saka om ny sprengstoff-fabrikk med kollegaer i KrF i Asker, verken i møter eller uformelle settingar.
Eva Høili, KrFs medlem i formannskapet i Asker stadfester at ho ikkje har diskutert saka med Halgunset.
Før stortingsvalet i 2013 var Halgunset på åttandeplass på Akershus KrFs liste. Nominasjonskomiteen i Akershus KrF hadde han på andreplass, som han takka nei til, fortel han Vårt Land.
– Eg takka nei til andreplassen fordi eg etter vallova ikkje er valbar til Stortinget i kraft av å vere tilsett i eit departement.
Ekspert: Burde ha opplyst om verv
– Slik eg forstår saka, trur eg ikkje dette er i strid med lovverket.
Det seier Sigrid Stokstad, førsteamanuensis i juss ved Universitetet i Oslo, der ho underviser i forvaltningsrett.
Ho seier at det skal vera mogleg for tilsette i departementet å vera aktive i politikken.
– Men samstundes ventar me at tilsette i forvaltninga ikkje skal fremma eigeninteresser. Om det kan stillast spørsmål ved denne direktørens upartiskheit når det gjeld arbeidet hans i departementet, er det alvorleg.
Ho meiner at i slike tilfelle, bør forvaltninga vera open om bindingar.
– Det er god skikk å opplysa om slike verv.
Også MDGs representant i Asker formannskap, Hanne Lisa Matt, skulle ønska at Frode Halgunset opplyste om bindingar.
– Det er ein fordel at han opplyser om slike verv. Men eg tenker han sikkert har ei god rolleforståing, og at han var der som fagperson.
---
Sprengstoff i Hurum
- I oktober vedtok regjeringa «Veikart for økt produksjonskapasitet i forsvarsindustrien».
- Forsvarsdepartementet har inngått et samarbeid med sprengstoffprodusenten Chemring Nobel for å sjå på moglegheiter for økt sprengstoffproduksjon på eit nytt anlegg.
- Ein ny sprengstoffabrikk vil få store og synlege konsekvensar for naturområde og friluftsliv. Anlegget vil på den annan side tilføre kommunen inntekter og nye arbeidsplassar.
- Planen vidare er ikkje klar. Staten kan overta rolla som formell reguleringsmyndigheit. Kva rolle Asker kommune skal ha, vil bli diskutert i Asker formannskap i midten av april.
---
