– Eg tenkjer framleis ein kan seie at ekteskapet er ei god ramme for sex, utan at ein dermed fordømmer alle som vel andre måtar å leve på. Faren er at ein ikkje kan framme noko som godt, sjølv om nokon tek andre val, seier sokneprest Kjersti Gautestad Norheim.
Ho forsvarar kyrkja sitt konfirmantopplegg og undervisning om seksualitet, etter kritikken som teologiprofessor Elisabeth Tveito Johnsen kom med i ein artikkel i Vårt Land onsdag.
I 2018 gjekk Tveito Johnsen gjennom ressursmateriellet Nøkler til livet, Konfirmantbibelen og Konflogg, som Den norske kyrkje (DNK) brukar i sin konfirmantundervisning.
– Sex vert presentert som ei dyrebar gåve som ungdommane vert oppfordra til å vere forsiktige med, og at det beste er å vente med sex til ein har funnet den rette, summerer opp TF-professoren.
Ho fortel at ho vart overraska og nedstemt av måten seksualitet vert framstilt i bøkene som er tenkt til konfirmantar i Den Norske Kyrkja.
Gautestad Norheim seier ho synst det er bra at kritikken kjem, fordi det fører til ein open og vidare samtale om eit viktig tema. Likevel meiner ho at Tveito Johnsen bommar.
– Det er ein del premiss som eg stussar over. Det er til dømes dei færraste stadene ein forheld strengt til eit undervisningsopplegg i konfirmanttida.
Meiner kyrkja bør ta samtalen
Gautestad Norheim seier at ho skjønar at forskinga tek utgangspunkt i bøkene, men meiner at det ser annleis ut i praksis.
– Målet er ikkje å komme med fasitsvar, målet er å få til ein god refleksjon rundt temaet.
Gautestad Norheim fortel at ho har jobba tett med skulehelsetenesta om dette.
– Dei har vore kjempetydelege om at dei etterlyser vaksne som tek desse samtalane. Det har nok forsterka tanken om at ein ikkje bør tie men heller seie noko.
Soknepresten fortel at det har forsterka hennar tanke om at kyrkja ikkje bør tie, men heller seie noko.
– Viss ikkje vi får nokre stemmer som nyanserer, så hentar ungdommane sin informasjon frå nettet, og også frå porno.
– Syns skulehelsetenesta det er bra med strenge grenser?
– Nei, men dei tenkjer vi skal ta samtalen.
Sex, kjærleik og trufastheit er ein fin kombo. Det trur eg vi kan stå inne for å formidle med stoltheit.
— Kathrine Tallaksen Skjerdal, sokneprest
– Det er ikkje her striden står
Tveito Johnsen meiner det er problematisk i seg sjølv å formidle at sex tilhøyrer ekteskapet. Det er Kathrine Tallaksen Skjerdal, sokneprest i Høvåg kyrkje, ueinig i.
– Hovudutfordringa til ungdom som veks opp i dag er ikkje at dei møter ein undervisning som er for streng, hovudutfordringa er at dei møter ein straum av seksualisert innhald i sosiale medium.
Ifølgje Tveito Johnsen kommuniserer boka Konflogg at konfirmantane eig sin eigen kropp og har all makt til å setje eigen grenser. Dette trur ho kan fungere mot sin hensikt. Ho meiner at ungdom med dårleg erfaring kan ende opp med å tenkje at dei ikkje sat tydelege nok grenser.
Tallaksen Skjerdal meiner Tveito Johnsen har eit poeng, men ser også på dette som eit argument for at det er viktig at kyrkja snakkar om grenser.
– Eg vil sei at ungdom treng å få høyre at det finst nokre grenser utanfor seg sjølv, som dei kan forhalde seg til.
Ho meiner samfunnet fortel at ein berre skal lytte til seg sjølv og at dette kan vere utfordrande.
– Det er ikkje så lett for ungdom å kjenne kor grensene går.
Ho meiner at å formidle grensene på ein klok måte kan gi ungdommane eit betre liv.
– Sex, kjærleik og trufastheit er ein fin kombo. Det trur eg vi kan stå inne for å formidle med stoltheit.
Vil møte ungdom med dårleg erfaring
Gautestad Norheim trur også at å lære unge om grensesetting kan fungere positivt.
– Vi ønsker å plukke opp om nokon har opplevd noko gale, og det trur eg vi har betre grunnlag for å plukke om vi tek samtalen.
Presten fortel at dei som jobbar med og kjenner konfirmantane bør bruke lokalt skjønn for å finne ut korleis dei skal opne opp eit trygt rom.
– Om vi er opne for at vi veit at det er folk som har opplevd vanskelege ting, eller at folk har sår, så opnar vi samstundes opp for at folk kan komme og vere ærlege.
– Mi erfaring er at dei færraste tek dette i plenum-undervisning, dei fleste tek det i seminar, i samtalar og på andre måtar.
Likevel er Gautestad Norheim er bekymra for at nokon unngår å prate om temaet, fordi det kan vere utfordrande og kleint.
– Eg er redd for at frykta for å trå feil gjer at vi vert tause, og eg tenkjer det er det verste for ungdom, om ingen tør å ta desse samtalane med dei.
Gautestad Norheim meiner ein må finne ein måte å framme gode rammer for seksualitet og seksuelle relasjonar, utan å lukke igjen for folk som kjem med andre livserfaringar.
– Spørsmålet er om ein kan løfte fram om noko er godt og riktig utan å fordømme dei som tek andre val.
