– Det er jo lett å spekulere i at ein redaksjon tenkjer at ei sak om vald i Syria blir meir lesen på nettet når ein kan fokusere på kristne. Her vart dette gjort utan dokumentasjon, utan at påstanden var sjekka og til og med etter at slike rapportar alt var avkrefta, seier Johannes Morken, redaktør i Stefanusalliansen, til Vårt Land.
Morken kritiserer avisa Dagen i eit Facebook-innlegg, der han meiner at overskrifta dei har brukt i ein artikkel som eigentleg handlar om massakrering av minoriteten alawittar i Syria, er «grovt misvisande».
– Ikkje kristne som var offer
I overskrifta på Dagen-artikkelen stod det nemleg «Barth Eide om forfølgelser av kristne: – Syria er i en kritisk fase».
Morken fortel at det har sirkulert udokumenterte påstandar i sosiale medium om at det var kristne som var offer for valden ein har sett i Syria den siste tida.
– Det var det ikkje. Det er avkrefta av mange, også mine kjelder som har vore i Syria eller snakka med sine folk i der. Det var sivile alawittar som vart massakrert, som hemn etter at restar av Assad-regimet gjekk til åtak på det nye regimet. Sidan gjekk militsar støtta av regjeringshæren til åtak på sivile alawittar. Også nokre kristne skal ha vorte drepne, men det var ikkje dei som var målet for åtaka, seier Morken.
Morken seier at åtaka på alawittane har skapt ei sterk frykt også blant kristne i landet, som no fryktar at det same kan skje med dei. Han meiner at det er viktig å få fram denne frykta, men at den kjem i skuggen av dei misvisande påstandane.
Han fortel at avisa endra tittelen inne i saka etter at han kontakta dei, men at overskrifta på fronten vart ståande.
Selbekk legg seg flat
– Kva seier du til kritikken frå Morken, som skuldar dykk i å spreie usanningar?
– Det var jo ein feilaktig tittel, og det vart retta på, men det kom ikkje med på fronten. Dette vil bli retta no og det vil i tillegg komme ein rettelogg i saka. Tittelen går lenger enn det er dekning for i saka, noko som skjer av og til, men det var feil, innrømmer Selbekk.
– Så det var ikkje bevisst?
– Absolutt ikkje. Me er sjølvsagt også takksame for at Morken gjorde oss merksam på dette, seier Selbekk.
Rykte om massakre av kristne
I ei pressemelding frå den internasjonale misjonsorganisasjonen Open Doors står det at «rykta om (ein stor massakre av kristne) oppstod etter ei valdsbølgje kystprovinsane Latakia og Tartus i Syria» som starta 6. mars.
– Uverifiserte påstandar om «kristent folkemord» i Syria utgjer ein fare for kyrkja, skriv organisasjonen si norske avdeling, Åpne Dører, i ein e-post til Kristelig Pressekontor.
Ifølgje Syrian Observatory for Human Rights vart «over 1.000 menneske drepne i løpet av to dagar, inkludert meir enn 700 sivile. Tala kan vere noko høgare.» Talet på drepne er seinare gradvis vorte oppjustert til mellom 1.300 og 1.400 av ulike kjelder og nyheitsmedium.
Mykje tyder på at nesten alle sivile offer var alawittar
Mange internasjonale medieaktørar har omtalt åtaka, mellom det er den amerikanske kristne kanalen Trinity Broadcasting Network (TBN) som melder om at mange kristne skal vere drepne og snakkar om dette som kristenforfølging. Dette vert no imøtegått av Åpne Dører som kontinuerleg rapporterer om forfylgjing av kristne i heile verda. Dei karakteriserer bruken av dels særs høge tal på døde som «skadeleg desinformasjon».
– Rykta om ein massakre på kristne i Syria i helga har inga rot i røynda og kan få negative konsekvensar for dei kristne i landet, uttalar Matthew Barnes som er kommunikasjonsansvarleg for Open Doors i Midtausten og Nord-Afrika.
Han seier han ikkje har sett prov for eit større åtak på kristne dei siste dagane – trass i ei rekkje innlegg i sosiale medium og påstandar på nettet om dette, i alt frå bloggar til meir tradisjonelle medium. Barnes meiner rapportane og nyhendedekninga frå Syria tyder på at nesten alle dei sivile ofra var sjiamuslimar, frå den etniske gruppa alawittane. Dei vert i stor grad assosiert med ekspresident Bashar al-Assad sitt brutale regime. Han er sjølv alawitt og er i eksil i Russland etter at han vart kasta 8. desember i fjor.
– Ingen massakre
Åpne Dører skriv: «Vi veit at fire kristne menn har mista livet i området der valden fann stad. Vi veit at éin av dei vart treft av eit vådeskot. Vi har ingen prov for at nokre av dei vart drepne grunna trua si. Dette svarer ikkje på nokon måte til ein “massakre på kristne”», skriv Åpne Dører i pressemeldinga.
Vidare vert det synt til «ryktespreiing» på plattforma X i helga. Åpne Dører karakteriserer dette som falske nyhende. I pressemeldinga står det at «X-brukarar reagerte med sinne over det dei oppfatta som ei tildekking av sanninga. «Kvifor er det ikkje opprør over dette frå styresmaktene og mainstream media (MSM)?» skreiv ein brukar. «Meir enn 1.000 kristne er blitt drepne sidan torsdag, og ingen bryr seg!» Andre skal ifølgje Åpne Dører ha omtalt valden i dei to provinsane som «folkemord» på kristne i landet, og sagt at dette vert halde skjult.
– Svært uroa
Matthew Barnes uttrykkjer stor uro over rykta som sirkulerer.
– Eg er svært uroa fordi noko slikt kan slå attende på dei kristne der. Då ein frivillig kristen organisasjon nyleg starta ei rettssak mot den nye presidenten, vart ein biskop som høyrer til det same kyrkjesamfunnet som organisasjonen, kalla inn av den syriske regjeringa og spurd kvifor kristne er så imot presidenten. Lærepengen er at vi må tru at alt som hamnar i nyhenda, eller til og med på sosiale medium, vert sett av styresmaktene og væpna grupper, og dette kan få fryktelege konsekvensar for den kristne folkesetnaden som truleg ikkje har noko med rykta å gjere, seier Barnes.
Han legg til at sjølv om svært få kristne vert ramma av valden, har hendingane alt hatt ein negativ effekt på stemninga i kyrkja.
– Då eg vitja kristne i Syria i førre veka, var dei framleis varsame, men optimistiske. No trur eg dei er endå meir varsame. Mange i Middelhavsregionen er redde for at dette kan føre til meir og meir vald, og at dei vil bli fanga i krysselden, seier Barnes.
Han syner til ein person han kjenner som fortalde om fleire som vurderer å reise frå Syria grunna valden. Frå før har hundretusenvis av kristne flykta, og det er frykt for at den typen uro som no finn stad, skal føre til at endå fleire forlèt landet.
